Το 1968, η ταινία 2001: Οδύσσεια του Διαστήματος περιέγραφε ότι το 2001 θα είχαμε επανδρωμένα διαστημόπλοια που θα μπορούσαν να φτάσουν στον Δία και υπερυπολογιστές με τεχνητή γενική νοημοσύνη. Οι προβλέψεις αυτές δεν επαληθεύτηκαν. Το 1982, η ταινία Blade Runner παρουσίασε μια δυστοπική Γη του 2019 με ιπτάμενα αυτοκίνητα, προηγμένες ολογραφικές τεχνολογίες και αντιγραφείς τεχνητής νοημοσύνης που δεν διακρίνονται σχεδόν καθόλου από τους ανθρώπους. Αυτές οι προβλέψεις έπεσαν έξω. Επτά χρόνια αργότερα, το Back to the Future Part II οραματίστηκε μια Αμερική του 2015 με hoverboards, ιπτάμενα αυτοκίνητα, ενυδατωτές τροφίμων και γεννήτριες ενέργειας ψυχρής σύντηξης που τροφοδοτούνται από σκουπίδια. Δυστυχώς καμία από αυτές τις καινοτομίες δεν έφτασε.
Τι είναι το Net Zero;
Με απλά λόγια, το Net Zero σημαίνει μείωση των εκπομπών άνθρακα σε μια μικρή ποσότητα υπολειμματικών εκπομπών που μπορούν να απορροφηθούν και να αποθηκευτούν μόνιμα από τη φύση και άλλα μέτρα αφαίρεσης διοξειδίου του άνθρακα, αφήνοντας μηδέν στην ατμόσφαιρα.
Το 2015, η συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα έθεσε ως στόχο την επίτευξη μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 μέσω ενός συνδυασμού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αύξησης της αποδοτικότητας και δέσμευσης του άνθρακα. Αν και η ανθρωπότητα έχει ακόμη ένα τέταρτο του αιώνα για να πετύχει αυτό το υψηλό στόχο, φαίνεται ότι είμαστε προορισμένοι να αποτύχουμε.
Χώρες, πόλεις, επιχειρήσεις και οργανισμοί σε όλο τον κόσμο ακολούθησαν το παράδειγμα των διαπραγματευτών του Παρισιού και δεσμεύτηκαν να επιτύχουν το Καθαρό Μηδέν έως το 2050, και έκαναν τολμηρές δηλώσεις ότι θα το πετύχουν. Αλλά, όπως ακριβώς οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας μπορεί να είναι υπερβολικά αισιόδοξοι με τα οράματά τους για το μέλλον, έτσι και οι διπλωμάτες που διαμορφώνουν ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ο Vaclav Smil είναι ένας από τους κορυφαίους στοχαστές σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος. Πέρυσι, ο διακεκριμένος ομότιμος καθηγητής στη Σχολή Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου της Μανιτόμπα συνέταξε μια εκτενή έκθεση για το Ινστιτούτο Fraser, μια φιλελεύθερη-συντηρητική καναδική δεξαμενή σκέψης για τη δημόσια πολιτική. Σε αυτήν, περιέγραψε πολλούς λόγους για τους οποίους το Καθαρό Μηδέν έως το 2050 είναι εξαιρετικά απίθανο.
Ξεκίνησε με ένα κραυγαλέο γεγονός.
«Παρά τις διεθνείς συμφωνίες, τις κυβερνητικές δαπάνες και κανονισμούς και τις τεχνολογικές εξελίξεις, η παγκόσμια κατανάλωση ορυκτών καυσίμων αυξήθηκε κατά 55% μεταξύ 1997 και 2023».
Ενώ τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν ένα μειούμενο μερίδιο του συνολικού ενεργειακού μείγματος του πολιτισμού, μειούμενο από 86 τοις εκατό το 1997 σε 82 τοις εκατό το 2022, η χρήση τους σε απόλυτους αριθμούς εξακολουθεί να αυξάνεται, καθώς οι άνθρωποι απαιτούν όλο και περισσότερη ενέργεια.
Αλλά γιατί δεν μπορούμε απλά να ηλεκτροδοτήσουμε τα πάντα και να αντικαταστήσουμε την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πυρηνικά; Εξάλλου, διαθέτουμε την τεχνολογία. Και 25 χρόνια είναι μεγάλο χρονικό διάστημα…
Ο Smil περιγράφει το τεράστιο μέγεθος αυτού του εγχειρήματος, και γιατί ένα τέταρτο του αιώνα είναι μια κουκκίδα στη χρονική κλίμακα των ενεργειακών μεταβάσεων.
«Η πρώτη παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση, από τα παραδοσιακά καύσιμα βιομάζας, όπως το ξύλο και το κάρβουνο, στα ορυκτά καύσιμα, ξεκίνησε πριν από δύο και πλέον αιώνες και εξελίχθηκε σταδιακά. Η μετάβαση αυτή παραμένει ατελής, καθώς δισεκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να βασίζονται στις παραδοσιακές μορφές ενέργειας από βιομάζα για το μαγείρεμα και τη θέρμανση».
Εντάξει, αλλά τι θα γίνει αν η ανθρωπότητα ευθυγραμμιστεί προς την κατεύθυνση της απεξάρτησης από τον άνθρακα; Λοιπόν, αυτό το αφελές όνειρο συνεργασίας διαρρηγνύεται από τις δράσεις του πραγματικού κόσμου.
«Η Κίνα απέχει πολύ από το να τελειώσει με τη μαζική χρήση ορυκτών καυσίμων: η παραγωγή άνθρακα έφτασε σε νέο ρεκόρ το 2022 και η χώρα ενέκρινε την κατασκευή 106 γιγαβάτ νέας ενέργειας με καύση άνθρακα, την υψηλότερη δυναμικότητα από το 2015».
Η Ινδία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ακολουθήσει το παράδειγμα της Κίνας, καθώς τα 1,4 δισεκατομμύρια κάτοικοί της επιμένουν σε ένα υψηλότερο βιοτικό επίπεδο.
Και υπάρχει ένα άλλο εμπόδιο: η ενσωμάτωση διαλείπουσων πηγών ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, σε ένα γερασμένο δίκτυο σε μεγάλη κλίμακα.
«Ο ΙΕΑ έχει υπολογίσει ότι η επίτευξη των παγκόσμιων στόχων απαλλαγής από τον άνθρακα θα απαιτούσε την προσθήκη ή την ανακαίνιση περισσότερων από 80 εκατομμυρίων χιλιομέτρων δικτύων μεταφοράς μέχρι το 2040. Αυτό είναι το ισοδύναμο του συνόλου του υφιστάμενου παγκόσμιου δικτύου το 2023».
Και έπειτα υπάρχει το γεγονός ότι η ανθρωπότητα εξακολουθεί να μην διαθέτει βιώσιμες επιλογές μηδενικού άνθρακα για εμπορικές διαδικασίες που παράγουν βασικά υλικά, όπως ο χάλυβας για τις υποδομές και η αμμωνία για τα λιπάσματα.
«Αυτές οι δύο βασικές διεργασίες υλικών … θα χρειάζονταν μια ετήσια παραγωγική ικανότητα περίπου 135 εκατομμυρίων τόνων πράσινου υδρογόνου μέχρι το 2050. Ωστόσο, ανάλογα με τις πρόσθετες ανάγκες για τις μεταφορές και τη θέρμανση, από τις βιομηχανίες (από την υαλουργία έως τη συντήρηση τροφίμων) και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε αιχμή, η συνολική ζήτηση για πράσινο υδρογόνο θα μπορούσε εύκολα να φθάσει τους 500 εκατομμύρια τόνους έως το 2050, [απαιτώντας] περίπου 25 PWh πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, σύνολο ίσο με περίπου το 86% της παγκόσμιας χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας το 2022».
Και μετά φτάνουμε στο θέμα του κόστους…
«[Η εκτίμηση του Παγκόσμιου Ινστιτούτου McKinsey] για 275 τρισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2021 και 2050 αντιστοιχεί σε 9,2 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Σε σύγκριση με το παγκόσμιο ΑΕΠ του 2022 ύψους 101 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αυτό συνεπάγεται ετήσια δαπάνη της τάξης του 10% του συνολικού παγκόσμιου οικονομικού προϊόντος για τρεις δεκαετίες».
Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά ο κόσμος δεν έχει δει στοχευμένες δαπάνες τέτοιας κλίμακας.
Ο Smil παραδέχεται ότι ενώ η πλήρης μετάβαση στο Net Zero είναι απίστευτα απίθανη. Είναι δυνατή.
«Κανένας φυσικός νόμος δεν μας εμποδίζει να κάνουμε τις τεράστιες επενδύσεις που απαιτούνται για να διατηρήσουμε τέτοιες μαζικές ετήσιες αλλαγές».
Αλλά ταυτόχρονα, πρέπει να μείνουμε στην πραγματικότητα.
«Θα πρέπει να αφιερώσουμε τις προσπάθειές μας στη χάραξη ρεαλιστικών μελλοντικών προοπτικών που λαμβάνουν υπόψη τις τεχνικές μας δυνατότητες, τις υλικές μας προμήθειες, τις οικονομικές μας δυνατότητες και τις κοινωνικές μας ανάγκες – και στη συνέχεια να επινοήσουμε πρακτικούς τρόπους για την επίτευξή τους. Μπορούμε πάντα να προσπαθούμε να τα ξεπεράσουμε – ένας πολύ καλύτερος στόχος από το να προετοιμάζουμε τους εαυτούς μας για επαναλαμβανόμενες αποτυχίες προσκολλημένοι σε μη ρεαλιστικούς στόχους και μη πρακτικά οράματα».
Πηγή: zerohedge.com
