Περισσότερο από το ένα πέμπτο του παγκόσμιου ωκεανού – μια έκταση που καλύπτει περισσότερα από 75 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα – έχει υποστεί τη συσκότιση των ωκεανών τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Το σκοτείνιασμα των ωκεανών συμβαίνει όταν οι αλλαγές στις οπτικές ιδιότητες του ωκεανού μειώνουν το βάθος των φωτεινών ζωνών του, που φιλοξενούν το 90% του συνόλου της θαλάσσιας ζωής και μέρη όπου το ηλιακό φως και το φως του φεγγαριού καθορίζουν τις οικολογικές αλληλεπιδράσεις.
Για τη νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Global Change Biology, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν συνδυασμό δορυφορικών δεδομένων και αριθμητικής μοντελοποίησης για να αναλύσουν τις ετήσιες μεταβολές στο βάθος των φωτεινών ζωνών σε όλο τον πλανήτη.
Διαπίστωσαν ότι μεταξύ 2003 και 2022, το 21% του παγκόσμιου ωκεανού -συμπεριλαμβανομένων μεγάλων εκτάσεων τόσο παράκτιων περιοχών όσο και του ανοιχτού ωκεανού- είχε γίνει πιο σκοτεινό.
Επιπλέον, σε περισσότερο από το 9% του ωκεανού -μια έκταση άνω των 32 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, παρόμοια σε μέγεθος με την ήπειρο της Αφρικής- το βάθος της φωτικής ζώνης είχε μειωθεί κατά περισσότερο από 50 μέτρα, ενώ στο 2,6% η φωτική ζώνη μειώθηκε κατά περισσότερο από 100 μέτρα.
Ωστόσο, η εικόνα δεν είναι αποκλειστικά η εικόνα ενός σκοτεινότερου ωκεανού, καθώς περίπου το 10% του ωκεανού -περισσότερα από 37 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα- έγινε πιο φωτεινό τα τελευταία 20 χρόνια.
Ενώ οι ακριβείς επιπτώσεις των αλλαγών δεν είναι απολύτως σαφείς, οι ερευνητές λένε ότι θα μπορούσαν να επηρεάσουν τεράστιο αριθμό θαλάσσιων ειδών του πλανήτη και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος που παρέχει ο ωκεανός στο σύνολό του.
Η μελέτη διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ και του Plymouth Marine Laboratory, οι οποίοι έχουν περάσει πάνω από μια δεκαετία εξετάζοντας τις επιπτώσεις του τεχνητού φωτός τη νύχτα (ALAN) στις ακτές και τους ωκεανούς του κόσμου.
Ωστόσο, λένε ότι δεν συνδέεται άμεσα με το σκοτείνιασμα των ωκεανών, με τις αλλαγές να είναι πιθανότατα αποτέλεσμα ενός συνδυασμού φόρτωσης θρεπτικών ουσιών, οργανικών υλικών και ιζημάτων κοντά στις ακτές, που προκαλείται από παράγοντες όπως η γεωργική απορροή και οι αυξημένες βροχοπτώσεις.
Στον ανοιχτό ωκεανό, πιστεύουν ότι θα οφείλεται σε παράγοντες όπως οι αλλαγές στη δυναμική της άνθισης των φυκιών και οι μεταβολές στις θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας, οι οποίες έχουν μειώσει τη διείσδυση του φωτός στα επιφανειακά ύδατα.
Ο Δρ Τόμας Ντέιβις, αναπληρωτής καθηγητής θαλάσσιας προστασίας στο Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ, δήλωσε: “Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν πώς η επιφάνεια του ωκεανού έχει αλλάξει χρώμα τα τελευταία 20 χρόνια, ενδεχομένως ως αποτέλεσμα των αλλαγών στις κοινότητες πλαγκτού. Όμως τα αποτελέσματά μας παρέχουν αποδείξεις ότι οι αλλαγές αυτές προκαλούν εκτεταμένη συσκότιση που μειώνει την ποσότητα του ωκεανού που είναι διαθέσιμη για τα ζώα που βασίζονται στον ήλιο και το φεγγάρι για την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους.
“Βασιζόμαστε επίσης στον ωκεανό και τις φωτοζώνες του για τον αέρα που αναπνέουμε, τα ψάρια που τρώμε, την ικανότητά μας να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή και για τη γενική υγεία και ευημερία του πλανήτη. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, τα ευρήματά μας αποτελούν πραγματικό λόγο ανησυχίας”.
Ο καθηγητής Tim Smyth, επιστημονικός υπεύθυνος για τη θαλάσσια βιογεωχημεία και τις παρατηρήσεις στο θαλάσσιο εργαστήριο του Πλίμουθ, πρόσθεσε: “Ο ωκεανός είναι πολύ πιο δυναμικός απ’ ό,τι του αποδίδεται συχνά. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι τα επίπεδα φωτός εντός της υδάτινης στήλης ποικίλλουν μαζικά κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε 24ωρης περιόδου, και τα ζώα των οποίων η συμπεριφορά επηρεάζεται άμεσα από το φως είναι πολύ πιο ευαίσθητα στις διαδικασίες και τις αλλαγές του.
“Εάν η φωτική ζώνη μειωθεί κατά περίπου 50 μέτρα σε μεγάλες εκτάσεις του ωκεανού, τα ζώα που χρειάζονται φως θα αναγκαστούν να πλησιάσουν πιο κοντά στην επιφάνεια, όπου θα πρέπει να ανταγωνιστούν για την τροφή και τους άλλους πόρους που χρειάζονται. Αυτό θα μπορούσε να επιφέρει θεμελιώδεις αλλαγές σε ολόκληρο το θαλάσσιο οικοσύστημα”.
Εκτίμηση των αλλαγών στις φωτικές ζώνες του ωκεανού
Για να αξιολογήσουν τις αλλαγές στη φωτική ζώνη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από το Ocean Color Web της NASA, το οποίο αναλύει τον παγκόσμιο ωκεανό σε μια σειρά από εικονοστοιχεία των 9 χιλιομέτρων.
Αυτά τα δεδομένα που προέρχονται από δορυφόρο τους επέτρεψαν να παρατηρήσουν τις αλλαγές στην επιφάνεια του ωκεανού για κάθε ένα από αυτά τα εικονοστοιχεία, ενώ ένας αλγόριθμος που αναπτύχθηκε για τη μέτρηση του φωτός στο θαλασσινό νερό χρησιμοποιήθηκε για τον καθορισμό του βάθους της φωτικής ζώνης σε κάθε θέση.
Χρησιμοποίησαν επίσης μοντέλα ηλιακής και σεληνιακής ακτινοβολίας για να εξετάσουν συγκεκριμένες αλλαγές που ενδέχεται να επηρεάσουν τα θαλάσσια είδη κατά τη διάρκεια της ημέρας και της σελήνης, αποδεικνύοντας ότι οι αλλαγές στο βάθος της φωτικής ζώνης τη νύχτα ήταν μικρές σε σύγκριση με τη μέρα, αλλά παρέμεναν οικολογικά σημαντικές.
Μια μεταβαλλόμενη παγκόσμια εικόνα των ωκεάνιων αλλαγών
Οι σημαντικότερες αλλαγές στο βάθος της φωτικής ζώνης στον ανοικτό ωκεανό παρατηρήθηκαν στην κορυφή του ρεύματος του Κόλπου και γύρω από την Αρκτική και την Ανταρκτική, περιοχές του πλανήτη που βιώνουν τις πιο έντονες μεταβολές ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Η συσκότιση είναι επίσης ευρέως διαδεδομένη σε παράκτιες περιοχές και κλειστές θάλασσες -όπως η Βαλτική Θάλασσα- όπου οι βροχοπτώσεις στην ξηρά μεταφέρουν ιζήματα και θρεπτικά συστατικά στη θάλασσα, διεγείροντας την ανάπτυξη του πλαγκτού και μειώνοντας τη διαθεσιμότητα φωτός.
Γύρω από το Ηνωμένο Βασίλειο, ωστόσο, η εικόνα ήταν μικτή. Η μελέτη έδειξε ότι οι περιοχές της Βόρειας Θάλασσας και της Κελτικής Θάλασσας, οι ανατολικές ακτές της Αγγλίας και της Σκωτίας, οι ακτές της Ουαλίας και τα βόρεια στοιχεία της Ιρλανδικής Θάλασσας έχουν γίνει πιο σκοτεινές τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της Μάγχης και οι περιοχές που εκτείνονται από τα βόρεια της Σκωτίας έως τα νησιά Όρκνεϊ και Σέτλαντ έχουν γίνει πιο ανοιχτόχρωμες.
Πηγή: Phys.org
