Τη μεγαλύτερη αύξηση στη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου στην Ευρώπη παρουσιάζει η Ελλάδα σύμφωνα με έρευνα για τις νέες τάσεις σε κάπνισμα, αλκοόλ, ναρκωτικά, τυχερά παιχνίδια και χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης στους νέους που δημοσίευσε σήμερα το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας.
Η πανευρωπαϊκή έρευνα διεξήχθη σε 113.882 μαθητές ηλικίας 15 έως 16 ετών σε 37 ευρωπαϊκές χώρες το 2024, ενώ τα δεδομένα της συγκρίθηκαν με παρόμοιες έρευνες που γίνονται από το ευρωπαϊκό κέντρο τα τελευταία 30 χρόνια.
Σύμφωνα με τα γενικότερα ευρήματα, τα θετικά νέα είναι πως το κάπνισμα κανονικών τσιγάρων έχει μειωθεί αισθητά τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρώπη ενώ ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν καπνίσει έστω και μία φορά στη ζωή τους έχει μειωθεί στο μισό μεταξύ 1995 και 2024. Αν και η κατανάλωση αλκοόλ παραμένει διαδεδομένη, είναι μειωμένη σε σχέση με παλαιότερα, με την έρευνα να σημειώνει πως η μείωση είναι πιο έντονη μεταξύ των αγοριών, ενώ τα κορίτσια παρουσιάζουν μία πιο σταθερή τάση.
Αύξηση στο ηλεκτρονικό τσιγάρο
Ωστόσο οι αναδυόμενες τάσεις που παρουσιάζονται αναλυτικά από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών δημιουργούν νέες ανησυχίες για την υγεία των νέων. Ειδικά για το κάπνισμα, εξακολουθεί να υπάρχει πρώιμη έναρξη, ιδίως μεταξύ των κοριτσιών, των οποίων τα ποσοστά σε ηλικία 13 ετών ή μικρότερη έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.
Στην Ελλάδα από το 2019 έως το 2024 παρουσιάζεται αύξηση, από 32,5% σε 35,2% στο κανονικό τσιγάρο και απότομη αύξηση από 35% σε 52% στο ηλεκτρονικό τσιγάρο για την ίδια περίοδο.
Ιδιαίτερη ανησυχητική είναι η απότομη αύξηση του ηλεκτρονικού τσιγάρου μεταξύ των εφήβων, με τους ειδικούς να ανησυχούν για διπλή χρήση των παραδοσιακών και των ηλεκτρονικών τσιγάρων από τους νέους. Τα στοιχεία από 32 χώρες για τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου δείχνουν αύξηση από 14% σε 22% από το 2019 μέχρι το 2024.
Στην Ελλάδα από το 2019 έως το 2024 παρουσιάζεται αύξηση, από 32,5% σε 35,2% στο κανονικό τσιγάρο και απότομη αύξηση από 35% σε 52% στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρώπη μαζί με τη Σερβία.
Εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ
Αναφορικά με την κατανάλωση αλκοόλ, παρά τη γενικότερη μείωσή του, αυτό φαίνεται πως εξακολουθεί να είναι ευρέως προσβάσιμο, τη στιγμή που η πρόωρη έναρξη και η βαριά επεισοδιακή κατανάλωση εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό πρόβλημα σε ορισμένες περιοχές.
Ειδικότερα τρεις στους τέσσερις μαθητές που έλαβαν μέρος στην έρευνα θεωρούν ότι τα αλκοολούχα ποτά είναι αρκετά ή πολύ εύκολο να τα προμηθευτούν. Η αντίληψη για εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ από τους νέους είναι υψηλότερη στη Δανία (94%), τη Γερμανία (94%) και την Ελλάδα (92%), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά αναφέρονται στο Κόσοβο (42%) και την Ισλανδία (54%).
Η αντίληψη για εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ από τους νέους είναι υψηλότερη στη Δανία (94%), τη Γερμανία (94%) και την Ελλάδα (92%).
Τα κορίτσια φαίνεται πως προμηθεύονται πιο εύκολα το αλκοόλ σε σχέση με τα αγόρια κυρίως στη Λιθουανία, την Κύπρο και τη Λετονία.
Βαριά κατανάλωση αλκοόλ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η βαριά κατανάλωση αλκοόλ από νέους 15-16 ετών στην Ελλάδα έφτασε στο μέγιστο ποσοστό της το 2011 (44,11%).
Εκτοτε βαίνει μειούμενη. Ωστόσο, το 2024 παρουσίασε αύξηση σε σχέση με το 2019, φτάνοντας το 36,56% από 31,52% που ήταν πριν από μία πενταετία.
Παυσίπονα για… ευφορία
Ως προς τα ναρκωτικά, στην Ελλάδα δεν παρατηρήθηκε αυξημένη χρήση ναρκωτικών και συγκεκριμένα ψυχοδραστικών ουσιών και συνθετικών ναρκωτικών, ωστόσο φαίνεται πως είναι μία από τις χώρες μαζί με την Κύπρο, τη Βουλγαρία, την Ιταλία και την Ουκρανία όπου γίνεται αυξημένη χρήση παυσίπονων από τους νέους με στόχο την «ευφορία».
Τυχερά παιχνίδια μέσω web
Τα στοιχεία για τα τυχερά παιχνίδια δείχνουν πως η χρήση του διαδικτύου για τέτοιες δραστηριότητες παρουσιάζει απότομη αύξηση από τους νέους, ενώ το ποσοστό των νέων που παρουσιάζουν επιβλαβή συμπεριφορά από την υπερχρήση έχει διπλασιαστεί, με τη μεγαλύτερη άνοδο να καταγράφεται στα κορίτσια.
H Ελλάδα έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά μαθητών που παίζουν τυχερά παιχνίδια στην Ευρώπη (36%). Μας ξεπερνούν μόνο η Ιταλία (45%) και η Ισλανδία (41%).
H Ελλάδα έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά μαθητών που παίζουν τυχερά παιχνίδια στην Ευρώπη (36%). Μας ξεπερνούν σε ποσοστά μόνο η Ιταλία (45%) και η Ισλανδία (41%). Το μικρότερο ποσοστό το έχει η Γεωργία (9,5%). Επίσης στην Ελλάδα, το χάσμα μεταξύ αγοριών και κοριτσιών που παίζουν ψηφιακά παιχνίδια είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη και κυμαίνεται από 33 έως 35 ποσοστιαίες μονάδες.
Πόσο ευτυχισμένοι είναι οι νέοι;
Η έρευνα κλείνει με αναφορά στην ψυχική υγεία των νέων, τονίζοντας πως κατά μέσο όρο, περίπου 6 στους 10 μαθητές (59%) λένε ότι νιώθουν καλά ψυχικά.
Ωστόσο υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάλογα με τη χώρα και το φύλο, καθώς φαίνεται πως τα κορίτσια νιώθουν συστηματικά χειρότερα από τα αγόρια, σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα. Η ψυχική ευεξία είναι πιο υψηλή σε βόρειες χώρες, όπως οι Νήσοι Φερόε (77%), η Ισλανδία (75%) και η Δανία (72%). Αντίθετα, το πιο χαμηλό ποσοστό καλής ψυχικής κατάστασης καταγράφεται στην Ουκρανία (43%), λόγω του πολέμου και της περιορισμένης πρόσβασης σε ψυχολογική υποστήριξη. Χαμηλά ποσοστά έχουν επίσης η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Κύπρος και η Πολωνία (κάτω από 50%).
Στην Ελλάδα το 70,55% των αγοριών δηλώνουν ότι έχουν καλή ψυχική υγεία, σε σχέση με το 46,3% των κοριτσιών.
Συνολικά, τα αγόρια δηλώνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι έχουν καλή ψυχική υγεία (69%) σε σχέση με τα κορίτσια (49%), ενώ οι χώρες με τη μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα είναι:
- Ιταλία: 66% των αγοριών νιώθουν καλά, αλλά μόνο 35% των κοριτσιών
- Πολωνία: 64% αγόρια – 33% κορίτσια
- Σουηδία: 78% αγόρια – 48% κορίτσια
Αντίθετα, η διαφορά ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια είναι μικρή στην Κύπρο, την Ουκρανία, τις Νήσους Φερόε και τη Γεωργία.
Στην Ελλάδα το 70,55% των αγοριών δηλώνουν ότι έχουν καλή ψυχική υγεία, σε σχέση με το 46,3% των κοριτσιών.
Πηγή: kathimerini.gr
