Υπάρχουν όχι μόνο κυκλικοί, αλλά και διαρθρωτικοί, ακόμη και συστημικοί παράγοντες που μπορεί να καταστήσουν πιο πιθανή τη συνέχιση της αποδυνάμωσης του δολαρίου. Τα προειδοποιητικά σημάδια στην αμερικανική οικονομία αναβοσβήνουν με κόκκινο χρώμα και οι περισσότερες άλλες χώρες αναζητούν επειγόντως τρόπους για να μειώσουν την εξάρτηση των οικονομιών τους από την Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ.
Παρόλο που δεν ζω και αναπνέω πλέον καθημερινά τις αγορές, δεν έχω ξεχάσει ποτέ κάποια βασικά μαθήματα που έμαθα από νωρίς ως οικονομολόγος που εργαζόταν στον χρηματοπιστωτικό κλάδο: είναι πολύ πιο εύκολο να κάνεις λάθος παρά να έχεις δίκιο.
Σκεφτείτε μια από τις μεγάλες, πρώιμες εκπλήξεις του 2025.
Στα τέλη του περασμένου έτους, μετά την εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, το δολάριο ΗΠΑ ανέβαινε σταθερά, αντανακλώντας τις ευρέως διαδεδομένες προσδοκίες για σχετικά ισχυρή οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ, πρόσθετα δημοσιονομικά κίνητρα και νέους ή κάπως υψηλότερους δασμούς που υποτίθεται ότι θα ενίσχυαν περαιτέρω το δολάριο. Αντ’ αυτού, το δολάριο υποχώρησε απότομα.
Κάτι άλλο που έμαθα από νωρίς είναι ότι, δεδομένου του μεγέθους και του βάθους της αγοράς συναλλάγματος – όπου όλες οι γνωστές πληροφορίες τιμολογούνται πολύ γρήγορα – αξίζει να είστε επιφυλακτικοί απέναντι στις συντριπτικές απόψεις συναίνεσης. Συχνά, κάποιο στοιχείο των προοπτικών συναίνεσης αποδεικνύεται μάλλον αμφισβητήσιμο. Για παράδειγμα, μου φάνηκε περίεργο ότι τόσοι πολλοί προβλέποντες θεωρούσαν τους δασμούς υπέρ του δολαρίου και απίθανο να προκαλέσουν υπερβολική αναστάτωση στην αμερικανική οικονομία, παρά το γεγονός ότι είναι καθαρά αρνητικοί για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Στη συνέχεια, υπάρχει το γεγονός ότι ορισμένοι από τους στενότερους οικονομικούς συμβούλους του Τραμπ έχουν μιλήσει ανοιχτά για την ανάγκη άλλα νομίσματα να είναι ισχυρότερα. Γι’ αυτό και προωθούν κάποια νέα εκδοχή της περίφημης Συμφωνίας της Πλάζα του 1985, σύμφωνα με την οποία η Ιαπωνία και η Γερμανία συμφώνησαν να ενισχύσουν τα δικά τους νομίσματα έναντι του δολαρίου για να εξευμενίσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η λεγόμενη Συμφωνία του Μαρ-α-Λάγκο υποτίθεται ότι θα κάνει το ίδιο.
Αυτό που μου φαίνεται ξεκάθαρο είναι ότι η κυβέρνηση Τραμπ επικεντρώνεται στην αμερικανική μεταποίηση και στον δικό της ορισμό της ανταγωνιστικότητας, κανένα από τα οποία δεν προσφέρει μεγάλη βάση για να περιμένουμε μια επίμονη ενίσχυση του δολαρίου. Είναι αλήθεια ότι το συνηθισμένο αντεπιχείρημα είναι ότι οι δασμοί είναι απαραίτητοι επειδή η ενίσχυση του δολαρίου δεν μπορεί να σταματήσει, δεδομένων των ασυναγώνιστων πλεονεκτημάτων της «εξαιρετικής» αμερικανικής οικονομίας. Η Αμερική είναι «εξαιρετική». Διαθέτει βαθιές, ρευστές χρηματοπιστωτικές αγορές και τεχνολογία αιχμής, και είναι εξέχουσα σε θέματα ασφάλειας και ανώτερη από τους ομολόγους της όσον αφορά τη συνολική ανάπτυξη.
Εάν η σχετική αδυναμία του δολαρίου το 2025 είναι απλώς μια διόρθωση των τιμών, αυτά τα μοντέρνα επιχειρήματα θα επανεμφανιστούν πιθανότατα και θα το φέρουν και πάλι προς τα πάνω. Και όμως, υπάρχουν κυκλικοί, διαρθρωτικοί, ακόμη και συστημικοί παράγοντες που μπορεί να κάνουν πιο πιθανή τη συνέχιση της αποδυνάμωσης του δολαρίου.
Όσον αφορά το κυκλικό μέτωπο, τα πρόσφατα στοιχεία υψηλής συχνότητας υποδεικνύουν μια βραχυπρόθεσμη αποδυνάμωση της αμερικανικής οικονομίας, με το στενά παρακολουθούμενο πρόγραμμα παρακολούθησης του ΑΕΠNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα να προβλέπει αρνητική ανάπτυξη για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Βέβαια, είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε αν αυτό θα επιβεβαιωθεί. Αλλά ενώ θα μπορούσε να είναι απλώς ένα προσωρινό ή τεχνικό τεχνούργημα των στοιχείων, δεν είναι σχεδόν το μόνο προειδοποιητικό σημάδι. Οι τελευταίες έρευνες επιχειρηματικής και καταναλωτικής εμπιστοσύνης προκαλούν επίσης ανησυχία.
Επιπλέον, ακόμη και οι άνθρωποι εκτός του χρηματοπιστωτικού κλάδου γίνονται όλο και πιο ανήσυχοι για τον μελλοντικό πληθωρισμό. Η τελευταία έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν για τις πενταετείς προσδοκίες για τον πληθωρισμό (ένας από τους δικούς μου αγαπημένους δείκτες) δείχνει αύξηση στο 3,9% – το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων 30 και πλέον ετών. Εάν αυτή η τάση συνεχιστεί, προσέξτε.
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο δείκτης αυτός δεν είναι τόσο αξιόπιστος όσο ήταν κάποτε, λόγω των αλλαγών στη μεθοδολογία της έρευνας και της υποψίας ότι οι ψηφοφόροι των Δημοκρατικών είναι πιο πρόθυμοι να απαντήσουν από ό,τι οι Ρεπουμπλικάνοι και οι ανεξάρτητοι. Όμως οι επαγγελματίες δημοσκόποι γνωρίζουν πώς να υπολογίζουν τέτοιες αποκλίσεις, και εκτός αν ο πραγματικός υπολογισμός είναι κατά κάποιο τρόπο πιο προκατειλημμένος προς τους Δημοκρατικούς, το επιχείρημα αυτό δεν πείθει.
Σε κάθε περίπτωση, πολλοί περισσότεροι σχολιαστές μιλούν ξαφνικά για στασιμοπληθωρισμό στις ΗΠΑ, και λόγω της αλλοπρόσαλλης και επιθετικής συμπεριφοράς του Τραμπ, οι άλλες χώρες δεν μένουν απλώς στάσιμες.
Όπως σημείωσα τον περασμένο μήνα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε πολλές χώρες -ιδίως στην Ευρώπη, αλλά και στην Κίνα- αναγνωρίζουν ότι πρέπει να κάνουν αλλαγές για να μειώσουν την εξάρτηση των οικονομιών τους από τις ΗΠΑ.
Όλες αυτές οι εξελίξεις στις ΗΠΑ και παγκοσμίως μπορούν να εξηγήσουν την πρόσφατη πτώση του δολαρίου. Υπάρχει όμως και ένα πιο θεμελιώδες ζήτημα πέρα από αυτό που κατά τα άλλα θα μπορούσε να είναι μια «κυκλική» πτώση. Εάν ο Τραμπ επιμείνει στους δασμούς και αυτοί όντως αυξήσουν τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ και δημιουργήσουν αλυσιδωτές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, η μακροπρόθεσμη τιμή ισορροπίας του δολαρίου είναι πιθανό να είναι μικρότερη από ό,τι θα μπορούσε να είναι. Αυτό, επίσης, θα δικαιολογούσε μια προσαρμογή στην τιμή του δολαρίου – και ίσως μια αρκετά μεγάλη, αν ο Τραμπ συνεχίσει να διπλασιάζει την τρέχουσα προσέγγισή του.
Αυτό μας φέρνει στη συστημική διάσταση. Υπάρχει μια μακροχρόνια ακαδημαϊκή συζήτηση σχετικά με το γιατί η ισχύς του δολαρίου διατηρείται για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι η αξία του συμβαδίζει με την ισχύ των ΗΠΑ ως εγγυητή της ασφάλειας και κυρίαρχου παίκτη στους πολυμερείς θεσμούς μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αν οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τώρα αυτούς τους ρόλους, οι άλλοι θα αναγκαστούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και η αδιαμφισβήτητη κυριαρχία του δολαρίου θα μπορούσε τελικά να φτάσει στο τέλος της.
Πηγή: Zerohedge
