Μια ειρηνευτική πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία περιλαμβάνει την αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία, συγκλόνισε τους Ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι δηλώνουν ότι δεν θα αποδεχθούν καμία επίσημη παράδοση της χερσονήσου, παρόλο που αναμένουν να παραχωρήσουν το έδαφος στο Κρεμλίνο, τουλάχιστον προσωρινά.
Η παραχώρηση του εδάφους που προσαρτήθηκε παράνομα από τη Ρωσία το 2014 είναι επίσης πολιτικά και νομικά αδύνατη, σύμφωνα με ειδικούς. Θα απαιτούσε αλλαγή του ουκρανικού συντάγματος και εθνικό δημοψήφισμα, και θα μπορούσε να θεωρηθεί προδοσία. Οι νομοθέτες και η κοινή γνώμη αντιτίθενται σθεναρά στην ιδέα.
«Δεν σημαίνει τίποτα», δήλωσε ο Ολεξάντρ Μερεζκό, βουλευτής του κόμματος του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Ποτέ δεν θα αναγνωρίσουμε την Κριμαία ως μέρος της Ρωσίας».
Σε αντίθεση με μια εδαφική παραχώρηση, μια επίσημη παράδοση θα σήμαινε την οριστική αποχώρηση από την Κριμαία και την εγκατάλειψη της ελπίδας ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να την ανακτήσει στο μέλλον.
Το ουκρανικό κοινό κατανοεί σε μεγάλο βαθμό ότι η γη πρέπει να παραχωρηθεί ως μέρος οποιασδήποτε εκεχειρίας, επειδή δεν υπάρχει τρόπος να ανακτηθεί στρατιωτικά. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ένα αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού αποδέχεται μια τέτοια ανταλλαγή.
Ωστόσο, πολλά από τα δημόσια μηνύματα σχετικά με τις εδαφικές παραχωρήσεις υποδηλώνουν ότι δεν είναι απαραίτητα μόνιμες, όπως όταν ο δήμαρχος του Κιέβου Βιτάλι Κλίτσκο δήλωσε πρόσφατα στο BBC ότι η Ουκρανία μπορεί να χρειαστεί να παραχωρήσει προσωρινά εδάφη ως μέρος μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
Το αντίθετο θα ισοδυναμούσε με παραδοχή της ήττας — μια βαθιά αντιδημοφιλής κίνηση, ειδικά για τους Ουκρανούς που ζουν υπό ρωσική κατοχή και ελπίζουν να απελευθερωθούν και να επανενωθούν με τις οικογένειές τους κάποια μέρα. Θα έθετε επίσης υπό αμφισβήτηση τις θυσίες δεκάδων χιλιάδων Ουκρανών στρατιωτών που έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπογράμμισε την πρόταση για την Κριμαία σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή στο περιοδικό Time: «Η Κριμαία θα παραμείνει στη Ρωσία. Ο Ζελένσκι το καταλαβαίνει αυτό, και όλοι καταλαβαίνουν ότι ανήκει στη Ρωσία εδώ και πολύ καιρό».
Τα σχόλιά του αποτελούν το πιο πρόσφατο παράδειγμα της πίεσης που ασκεί ο Αμερικανός ηγέτης στην Ουκρανία να κάνει παραχωρήσεις για να τερματιστεί ο πόλεμος, ενώ η χώρα παραμένει υπό πολιορκία. Ο Τραμπ έχει επίσης κατηγορήσει τον Ζελένσκι ότι παρατείνει τον πόλεμο, αρνούμενος να διαπραγματευτεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η Κριμαία, μια στρατηγική χερσόνησος κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας στη νότια Ουκρανία, καταλήφθηκε από τη Ρωσία χρόνια πριν από την πλήρη εισβολή που ξεκίνησε το 2022. Η ρωσική κατάληψη ακολούθησε μεγάλες διαδηλώσεις που ανέτρεψαν τον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος είχε αρνηθεί να υπογράψει συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στην πορεία προς τις ειρηνευτικές συνομιλίες, Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν για μήνες στο Associated Press ότι αναμένουν η Κριμαία και άλλα ουκρανικά εδάφη που ελέγχονται από τη Ρωσία να συμπεριληφθούν στις παραχωρήσεις του Κιέβου σε περίπτωση συμφωνίας. Ωστόσο, ο Ζελένσκι έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η επίσημη παράδοση των εδαφών αποτελεί πάντα κόκκινη γραμμή.
Σύμφωνα με έναν ανώτερο Ευρωπαίο αξιωματούχο, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσει ευαίσθητα διπλωματικά θέματα, η ειρηνευτική πρόταση του Τραμπ περιλαμβάνει την επίσημη αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους και την de facto αποδοχή της κυριαρχίας της Μόσχας στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη.
Το αν οι ΗΠΑ θα αναγνωρίσουν επίσημα την Κριμαία ως ρωσική δεν εξαρτάται από τον Ζελένσκι. Ωστόσο, πολλά εμπόδια εμποδίζουν τον Ουκρανό πρόεδρο να το πράξει, ακόμη και υπό τεράστια πίεση. Δεν μπορεί να υπογράψει μονομερώς μια τέτοια πρόταση και θα μπορούσε να επιπλήττεται από μελλοντικές κυβερνήσεις ακόμη και για την απόπειρα, σύμφωνα με ειδικούς.
Η Ουκρανία άρχισε να αποδέχεται ότι δεν θα ανακτήσει τα χαμένα εδάφη της μετά την αποτυχία της αντεπίθεσης του καλοκαιριού του 2023. Από τότε, ο ουκρανικός στρατός επικεντρώθηκε στην υπεράσπιση των εδαφών που εξακολουθεί να κατέχει.
Σε αντάλλαγμα για εδαφικές παραχωρήσεις, η Ουκρανία θέλει ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας που ιδανικά θα περιλαμβάνουν την ένταξη στο ΝΑΤΟ ή συγκεκριμένα σχέδια για τον εξοπλισμό και την εκπαίδευση των δυνάμεών της ενάντια σε οποιαδήποτε μελλοντική ρωσική εισβολή, με τη δεσμευμένη υποστήριξη των συμμάχων της. Ένα σενάριο προβλέπει την αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων, κάτι που η Ρωσία απορρίπτει.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις για τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη θα είναι μακροχρόνιες και δεν είναι πιθανό να ξεκινήσουν πριν από την επίτευξη εκεχειρίας. Στα τέλη Μαρτίου, μετά από τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ «κατανοεί σαφώς ότι νομικά δεν θα αναγνωρίσουμε κανένα έδαφος».
Είπε ότι η παραχώρηση εδαφών θα ήταν «το πιο δύσκολο ζήτημα» και «μεγάλη πρόκληση για εμάς».
Η επίσημη αναγνώριση της Κριμαίας θα ισοδυναμούσε επίσης με πολιτικό αυτοκτονία για τον Ζελένσκι. Θα μπορούσε να τον εκθέσει σε νομικές ενέργειες στο μέλλον, δήλωσε ο Τιμοφί Μυλοβάνοφ, πρόεδρος της Σχολής Οικονομικών του Κιέβου και πρώην υπουργός Οικονομίας.
Η υπογραφή ενός ενδεχομένως αντισυνταγματικού εγγράφου θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως εσχάτη προδοσία, δήλωσε ο Μυλοβάνοφ.
Η ουκρανική κυβέρνηση δεν μπορεί να ενεργήσει. Δεν διαθέτει συνταγματικά μέσα για να αποδεχτεί παραβίαση της εδαφικής της ακεραιότητας, ενώ η αλλαγή της εδαφικής σύνθεσης της χώρας απαιτεί εθνικό δημοψήφισμα.
Αν οι Ουκρανοί νομοθέτες έστω και σκεφτόντουσαν την ιδέα της παράδοσης της Κριμαίας, αυτό θα προκαλούσε μια μακρά και χρονοβόρα νομική διαμάχη.
«Γι’ αυτό το πιέζει η Ρωσία, επειδή ξέρει ότι είναι αδύνατο να επιτευχθεί», δήλωσε ο Μυλοβάνοφ.
«Οτιδήποτε σχετίζεται με συνταγματική αλλαγή δίνει πολύ χώρο στη Ρωσία για πολιτική και δημόσια επικοινωνία», πρόσθεσε. «Αυτό είναι το μόνο που θέλουν».
Οι στρατιώτες στην πρώτη γραμμή λένε ότι δεν θα σταματήσουν ποτέ να πολεμούν, ανεξάρτητα από την απόφαση της πολιτικής ηγεσίας.
«Χάσαμε τους καλύτερους άντρες μας σε αυτόν τον πόλεμο», είπε ο Ολεξάντρ, στρατιώτης στην περιοχή του Ντόνετσκ, ο οποίος μίλησε με την προϋπόθεση να χρησιμοποιηθεί μόνο το μικρό του όνομα, σύμφωνα με τα στρατιωτικά πρωτόκολλα. «Δεν θα σταματήσουμε μέχρι να ελευθερωθούν όλα τα ουκρανικά εδάφη».
Πηγή: US News
