Η Γερμανία πρόκειται να επανεξοπλιστεί με τρόπο που δεν έχει ξαναδεί από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού ο πιθανός επόμενος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα αυξήσει σημαντικά τις αμυντικές δαπάνες.
Ο συντηρητικός Μερτς και οι πιθανοί μελλοντικοί εταίροι του στον συνασπισμό από τους κεντροαριστερούς Σοσιαλδημοκράτες (SPD) δήλωσαν την Τρίτη ότι θέλουν να χαλαρώσουν το αυστηρό συνταγματικό «φρένο χρέους» της Γερμανίας για να ενισχύσουν τον αμυντικό προϋπολογισμό κατά εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα χρόνια.
Η ανακοίνωση έγινε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα μετά τις εθνικές εκλογές και ενώ η Ευρώπη ανησυχεί για τη δική της άμυνα και την αποδυνάμωση της ομπρέλας ασφαλείας των ΗΠΑ.
Τα σχέδια αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο των επιταχυνόμενων συνομιλιών μεταξύ του κεντροδεξιού μπλοκ CDU/CSU του Μερτς και των Σοσιαλδημοκρατών για μια πιθανή νέα κυβερνητική συμμαχία.
Ο ρυθμός τους επιταχύνθηκε περαιτέρω μετά τον τηλεοπτικό καβγά της Παρασκευής μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του Ουκρανού ομολόγου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με τον Λευκό Οίκο να παγώνει στη συνέχεια τη βοήθεια προς το Κίεβο.
«Υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες η ιστορία μιας χώρας παίρνει μια απροσδόκητη τροπή», ανέφερε την Τετάρτη η εφημερίδα Zeit, προσθέτοντας ότι τα σχέδια του Μερτς “μπορεί να αποδειχθούν μια τέτοια στιγμή”.
Ο Merz, ένας μακροχρόνιος ατλαντιστής που είχε προηγουμένως διστάσει να χρηματοδοτήσει τις δημόσιες δαπάνες μέσω χρέους μεγάλης κλίμακας, άλλαξε γρήγορα τη στάση του, δεδομένου του καταιγιστικού ρυθμού των γεγονότων.
Οι εταίροι της Γερμανίας στην ΕΕ, οι οποίοι συγκεντρώνονται για μια σημαντική σύνοδο κορυφής την Πέμπτη για να συζητήσουν την Ουκρανία και την άμυνα, περίμεναν δράση από το Βερολίνο μετά από μήνες πολιτικής παράλυσης μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης του καγκελάριου Όλαφ Σολτς τον Νοέμβριο.
Σύμφωνα με την Manuela Schwesig, ανώτερη σοσιαλδημοκράτισσα και μέλος της ομάδας του κόμματος για τις διαπραγματεύσεις συνασπισμού, δήλωσε ότι αναμένει από τη Γερμανία να διπλασιάσει τουλάχιστον τον αμυντικό προϋπολογισμό της στα 100 δισεκατομμύρια ευρώ (107 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως.
Ο Μερτς και οι εταίροι του θέλουν επίσης να δημιουργήσουν ένα ταμείο ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αναβάθμιση των υποδομών της Γερμανίας που τρίζουν και να βοηθήσουν να βγει η χώρα από δύο συνεχόμενα χρόνια ύφεσης.
Εάν τα σχέδια πετύχουν, θα μπορούσαν να αποτελέσουν «πραγματική αλλαγή παιχνιδιού» και επίσης «να ξεπεράσουν γρήγορα την οικονομική στασιμότητα της Γερμανίας», δήλωσε ο Sebastian Dullien, διευθυντής του ινστιτούτου οικονομικών ερευνών IMK.
Το «καθήκον» της Γερμανίας
Ο σημερινός υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Μπόρις Πιστόριους χαρακτήρισε τα σχέδια ως «ιστορική ημέρα για τον στρατό και για τη Γερμανία», η οποία είναι επιφυλακτική στην προβολή στρατιωτικής ισχύος μετά τις φρικαλεότητες που διέπραξε επί ναζισμού.
Με δεδομένο το ενδεχόμενο οι Ηνωμένες Πολιτείες να γίνουν «ανοιχτά εχθρικές» προς την Ευρώπη, ήταν πλέον «καθήκον της Γερμανίας ως η πολυπληθέστερη και οικονομικά ισχυρότερη χώρα της ηπείρου… να φέρει τους Ευρωπαίους κοντά, να τους οδηγήσει και να τους παροτρύνει να διασφαλίσουν την ασφάλειά τους», ανέφερε το περιοδικό Der Spiegel.
Αλλά δεν έδειξαν όλα τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης τόση κατανόηση, με την εφημερίδα Bild να λέει ότι ο Μερτς έκανε «στροφή 180 μοιρών» για να αναλάβει «γιγαντιαία χρέη».
Τα σχέδια πρέπει να περάσουν γρήγορα από το απερχόμενο κοινοβούλιο, όπου θα απαιτηθεί πλειοψηφία δύο τρίτων για την τροποποίηση του φρένου χρέους, πιθανότατα με τη βοήθεια των Πρασίνων.
Στη συνέχεια, η CDU/CSU και το SPD θα πρέπει να σφυρηλατήσουν την υπόλοιπη συμφωνία συνασπισμού πριν αναλάβουν τα καθήκοντά τους και ξοδέψουν τα δυσθεώρητα ποσά.
Πιθανή σύγκρουση
Ο Γιάκομπ Ρος του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων δήλωσε ότι η σημασία των σχεδίων της Τρίτης έχει «να κάνει πολύ με την ψυχολογία και τα μηνύματα που στέλνουν τέτοιες ανακοινώσεις».
Όσον αφορά το πώς θα μπορούσαν να δαπανηθούν στην πράξη τέτοια τεράστια ποσά, ο Ρος δήλωσε στο AFP ότι πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα.
«Ποιος θα κατασκευάσει τα απαραίτητα όπλα; Έχει η Ευρώπη πρόσβαση στις απαραίτητες πρώτες ύλες; Τι θα συμβεί στον πληθωρισμό όταν τέτοια ποσά διοχετεύονται στην οικονομία;» διερωτήθηκε.
Υπάρχει επίσης το ζήτημα του συντονισμού με άλλα κράτη της ΕΕ και με τις Βρυξέλλες, όπου η επικεφαλής της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε επίσης την Τρίτη ένα σχέδιο για την κινητοποίηση περίπου 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για την άμυνα της Ευρώπης και τη στήριξη της Ουκρανίας.
«Νομίζω ότι υπάρχει πιθανότητα σύγκρουσης, ιδίως με το Παρίσι», δήλωσε ο Ρος.
Υπενθύμισε τις αντιδράσεις για το ειδικό ταμείο ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ που ανακοίνωσε ο Σολτς μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, το οποίο εξαντλήθηκε γρήγορα.
«Τότε ο (Γάλλος πρόεδρος) Μακρόν αιφνιδιάστηκε και προειδοποίησε ότι η Γερμανία μπορεί να «απομονωθεί»», δήλωσε ο Ρος.
«Τώρα μιλάμε για υπερδιπλάσιο ποσό χρημάτων και φυσικά οι Ευρωπαίοι εταίροι θα αναρωτηθούν τι θα σημαίνει αυτό για τις δικές τους οικονομίες, για την ευρωζώνη και για την ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη».
Πηγή: Kyiv Post