Το εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρότεινε στις 20 Μαΐου την τροποποίηση της νομοθεσίας της ΕΕ ώστε να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να απελαύνουν τους απορριφθέντες αιτούντες άσυλο σε χώρες με τις οποίες δεν έχουν καμία σχέση, μια κίνηση που, σύμφωνα με τις οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων, θα υπονομεύσει το δικαίωμα στο άσυλο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι οι αλλαγές, οι οποίες θα επιτρέπουν στις χώρες να απομακρύνουν έναν αιτούντα άσυλο εάν μπορεί να σταλεί σε μια τρίτη χώρα που θεωρείται ασφαλής από την ΕΕ, θα «επιταχύνουν τις διαδικασίες ασύλου και θα μειώσουν την πίεση στα συστήματα ασύλου».
Η πρόταση θα καταργήσει την απαίτηση για σύνδεση μεταξύ του αιτούντος άσυλο και της ασφαλούς τρίτης χώρας.
«Η αναθεωρημένη έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας είναι ένα ακόμη εργαλείο που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να διεκπεραιώσουν αποτελεσματικότερα τις αιτήσεις ασύλου, με πλήρη σεβασμό των αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ», δήλωσε ο επίτροπος εσωτερικών υποθέσεων και μετανάστευσης της ΕΕ Μάγκνους Μπρούνερ.
Το αντιμεταναστευτικό συναίσθημα έχει αυξηθεί σε ολόκληρη την ΕΕ των 27 κρατών μελών από τότε που περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι – κυρίως Σύροι πρόσφυγες – έφτασαν μέσω της Μεσογείου το 2015, πιάνοντας το μπλοκ απροετοίμαστο.
Αδυνατώντας να συμφωνήσουν για τον τρόπο καταμερισμού της ευθύνης, οι χώρες της ΕΕ έχουν επικεντρωθεί κυρίως στις επιστροφές και στη μείωση των αφίξεων.
Οι τροποποιήσεις προβλέπουν επίσης ότι εάν οι αιτούντες άσυλο ασκήσουν έφεση κατά των απορριφθέντων αιτήσεών τους, δεν μπορούν να παραμείνουν αυτομάτως στο έδαφος της ΕΕ κατά τη διάρκεια της διαδικασίας προσφυγής.
Η Διεθνής Αμνηστία επέκρινε έντονα την πρόταση.
«Ας είμαστε ξεκάθαροι: αυτή η αναθεώρηση θα αποδυναμώσει περαιτέρω την πρόσβαση στο άσυλο στην Ευρώπη, θα μειώσει τα δικαιώματα των ανθρώπων και θα αυξήσει τον κίνδυνο επαναπροώθησης και εκτεταμένης αυθαίρετης κράτησης σε τρίτες χώρες – ιδίως με δεδομένη την ολοένα και πιο εμφανή αδυναμία της ΕΕ να παρακολουθεί και να προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα στις χώρες εταίρους της», δήλωσε η κ. Olivia Sundberg Diez, συνήγορος της Αμνηστίας στην ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο.
Η πρόταση απορρέει από το μεταναστευτικό σύμφωνο της ΕΕ που εγκρίθηκε το 2023 και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2026. Ωστόσο, θα χρειαστεί έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ.
Τον Απρίλιο, η Επιτροπή της ΕΕ συμπεριέλαβε κράτη όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία -όπου τα αρχεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν τεθεί υπό έλεγχο- σε έναν κατάλογο «ασφαλών χωρών» στις οποίες θα μπορούσαν να επιστραφούν αποτυχημένοι αιτούντες άσυλο.
Ένα μήνα νωρίτερα, πρότεινε να επιτραπεί στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κέντρα σε χώρες εκτός ΕΕ, όπου οι μετανάστες των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίφθηκαν θα περιμένουν την απέλαση.
Πηγή: The Straits Times
