Την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσινγκτον, οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Ουκρανίας επιδόθηκαν σε μια διασκεδαστική άσκηση διπλωματικού ερασιτεχνισμού. Η συνήθης φωτογράφιση μιας πολιτικής συνόδου κορυφής μετατράπηκε σε μια άνευ προηγουμένου δημόσια σύρραξη μεταξύ πρώην συμμάχων.
Στην αρχή πήγε αρκετά καλά, αλλά γρήγορα κατέληξε σε έναν ενοχλητικό καβγά, όπου η γνωστική ασυμφωνία, οι αλληλοκατηγορίες, οι εγωισμοί και τα παλιά παράπονα έπαιξαν τους αντίστοιχους ρόλους τους σε αυτό που ήταν ουσιαστικά μια τραγικωμωδία.
Ο λεκτικός σπαρταριστός αγώνας μέσα στο Οβάλ Γραφείο μεταξύ του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, του αναπληρωτή του Τζέι Ντι Βανς και ενός απροετοίμαστου, αβέβαιου και τελικά αδέξιου Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι προκάλεσε σοκ σε όλο τον κόσμο, αλλά και στις ΗΠΑ, όπως αποδεικνύεται από το σκυθρωπό πρόσωπο του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Η ανάφλεξη ήταν μια τέλεια αναπαράσταση του διάσημου ρητού που αποδίδεται στον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ: «Μπορεί να είναι επικίνδυνο να είσαι εχθρός της Αμερικής, αλλά το να είσαι φίλος της Αμερικής είναι μοιραίο».
Οι φήμες θα στροβιλίζονται για εβδομάδες και μήνες σχετικά με το τι συνέβη. Ο Ζελένσκι μπορεί να έστησε σκόπιμα ενέδρα ή ίσως να βασίστηκε υπερβολικά στη Γαλλία και τη Βρετανία, οι ηγέτες των οποίων επισκέφθηκαν τον Λευκό Οίκο λίγο πριν από αυτόν σε μια προσπάθεια να ανοίξει ο δρόμος για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας.
Αλλά ο εγωκεντρικός Τραμπ, αποφασισμένος να βρει συμβιβασμό με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, εμφορούνταν από αυτές τις προθέσεις. Ο Ζελένσκι, από την άλλη πλευρά, παρουσίασε έναν μακρύ κατάλογο παραπόνων κατά του Πούτιν και δεν φάνηκε δεκτικός στην ιδέα μιας γρήγορης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με οποιοδήποτε κόστος.
Ο Ουκρανός ηγέτης ίσως αποφάσισε, από απελπισία, να παίξει όλα τα χαρτιά που είχε εναντίον της κυβέρνησης Τραμπ – επειδή στο εσωτερικό του, έχει ένα όπλο στο κεφάλι του από την ακροδεξιά, η οποία είναι αποφασισμένη να πολεμήσει τη Ρωσία μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό. Ο χρόνος θα δείξει.
Εν τω μεταξύ, η επιστολή του Ζελένσκι προς τον Αμερικανό πρόεδρο μετά από αυτή τη θεαματική διαμάχη μοιάζει με μια απελπισμένη προσπάθεια ελέγχου των ζημιών.
Το καθαρό ατυχές αποτέλεσμα ήταν ότι ο Τραμπ, μέσα σε μόλις 10 λεπτά, σκότωσε τις ελπίδες και τα όνειρα του Ζελένσκι, καθώς και αυτά που καλλιεργούν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας.
Ευρωπαϊκή ασημαντότητα
Ο Ζελένσκι αξίζει βραβείο επειδή κατάφερε να είναι ο πιο γενναίος και ο πιο ηλίθιος ηγέτης ταυτόχρονα. Η συνέντευξή του στο Fox News που ακολούθησε και η δήλωση που εξέδωσε από το Λονδίνο την επόμενη ημέρα, δεν βελτίωσαν καθόλου τη θέση του απέναντι στην αμερικανική κυβέρνηση. Προς το παρόν, φαίνεται να είναι persona non grata στην Ουάσινγκτον, με τον Τραμπ να αναστέλλει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία ως απόδειξη ότι δεν πρόκειται απλώς για έναν πόλεμο λέξεων.
Η Ουκρανία θα μπορούσε έτσι να είναι προορισμένη να μπει στο πάνθεον όσων έμειναν ορφανά από τις ΗΠΑ σε όλο τον 20ό και 21ο αιώνα, από το Νότιο Βιετνάμ το 1975, το Ιράν το 1979, τον Λίβανο το 1984, τον Παναμά το 1989, το Αφγανιστάν το 2021.
Το πώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα αντιμετωπίσουν αυτή τη σοκαριστική τροπή των γεγονότων μπορεί δυστυχώς να είναι άσχετο. Δεν μπόρεσαν να προβλέψουν το όραμα του Τραμπ, προτιμώντας αντ’ αυτού να συνεχίσουν να παρακολουθούν το Truman Show με το οποίο διασκεδάζουν τα τελευταία τρία χρόνια.
Η ιδέα ότι θα μπορούσαν τώρα να αντικαταστήσουν τις ΗΠΑ στην υποστήριξη της Ουκρανίας έναντι της Ρωσίας είναι γελοία. Δεν θα μπορέσουν ποτέ να καλύψουν το τεράστιο κενό που δημιούργησε η επί δεκαετίες τεμπελιά τους στις στρατιωτικές προμήθειες, ούτε θα μπορέσουν να βρουν τους οικονομικούς πόρους, καθώς οι προϋπολογισμοί τους έχουν συρρικνωθεί σε σημείο που να φέρνουν την Ευρώπη στα πρόθυρα κοινωνικής εξέγερσης. Η απόφαση του Τραμπ να αναστείλει την παράδοση όπλων στην Ουκρανία κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη.
Αν πρόκειται πραγματικά για μια «στιγμή Σπούτνικ» για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, τότε θα χρειαστούν μεγάλες και εμπνευσμένες ηγεσίες για να αντιδράσουν αποτελεσματικά. Η Ευρώπη φαίνεται ανίκανη να προσφέρει μια τέτοια.
Τα τελευταία τρία χρόνια, οι ηγέτες της ΕΕ έχουν αναθέσει τις αναλυτικές τους ικανότητες στη διοίκηση Μπάιντεν (η οποία έχει εμμείνει στο λανθασμένο αφήγημα «δημοκρατία εναντίον αυτοκρατορίας») και γνωρίζουν πολύ καλά τον κίνδυνο που εγκυμονεί για τη Ρωσία η επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς. Αυτοί οι ηγέτες εκδίδουν τώρα όλοι τις ίδιες δηλώσεις για την υποστήριξη του Ζελένσκι, αλλά χωρίς ουσιαστική συλλογική δράση, πρόκειται για μια κενή διαδικασία.
Γνωστική ασυμφωνία
Η αδύναμη δήλωση που εκδόθηκε μετά την εσπευσμένα συγκληθείσα ευρωατλαντική σύνοδο κορυφής στο Λονδίνο την Κυριακή επιβεβαίωσε την αποφασιστικότητα των ηγετών «να εργαστούν για μια μόνιμη ειρήνη στην Ουκρανία, σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες». Καθώς λοιπόν οι ΗΠΑ απομακρύνονται από την Ευρώπη, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τις ΗΠΑ. Όταν πρόκειται για γνωστική ασυμφωνία, η Ευρώπη παραμένει η δεύτερη καλύτερη.
Η δήλωση συνεχίζει: «Δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος, όταν οι αδύναμες συμφωνίες επέτρεψαν στον πρόεδρο Πούτιν να εισβάλει ξανά». Αν η αναφορά εδώ είναι στις συμφωνίες του Μινσκ, αξίζει να θυμηθούμε τι ομολόγησαν οι πρώην ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας σχετικά με το πνεύμα με το οποίο οι χώρες τους εργάστηκαν για να εξασφαλίσουν την επιτυχία αυτών των συμφωνιών.
Στη συνέχεια, η δήλωση προσθέτει με αμηχανία: «Συμφωνήσαμε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και άλλοι θα συνεργαστούν με την Ουκρανία σε ένα σχέδιο για τον τερματισμό των μαχών, το οποίο θα συζητήσουμε περαιτέρω με τις ΗΠΑ και θα το προωθήσουμε μαζί».
Με άλλα λόγια, το μεγάλο αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής του Λονδίνου ήταν ένα «σχέδιο για τη διακοπή των μαχών» – όχι μια πρόταση ειρήνης – που υποτίθεται ότι θα παρουσιαστεί στις ΗΠΑ και θα διαπραγματευτεί με αυτές, και όχι με τη Ρωσία.
Είναι απίστευτο πόσο έχει αλλάξει ο κόσμος από την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου.
Το κερασάκι στην τούρτα ήταν η υπόσχεση της δήλωσης να «φέρει τον πρόεδρο Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» ασκώντας «περαιτέρω πίεση στη Ρωσία με την αύξηση των κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών εσόδων της Ρωσίας, ενώ παράλληλα αυστηροποιείται η επιβολή των υφιστάμενων μέτρων».
Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να βοηθηθούν. Εξακολουθούν να πιστεύουν ότι επιμένοντας στην αποτυχημένη πολιτική των τελευταίων τριών ετών, θα πετύχουν διαφορετικά αποτελέσματα, φέρνοντας στο μυαλό τους τον περίφημο ορισμό του Άλμπερτ Αϊνστάιν για την παραφροσύνη: «να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά και να περιμένεις διαφορετικά αποτελέσματα».
Μια πιο έξυπνη κίνηση -που θα έστελνε το σωστό μήνυμα- θα ήταν να απομακρυνθεί η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, η οποία συνεχίζει να βάλλει κατά της Ρωσίας και της Κίνας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια πρόσφατου ταξιδιού του στην Ουάσινγκτον, η Κάλλας ακύρωσε μια συνάντηση με τον Ρούμπιο, διαβόητο γεράκι της Ρωσίας και της Κίνας ο ίδιος. Πώς μπορεί η ΕΕ να προσποιείται ότι δεσμεύει τις ΗΠΑ όταν η επικεφαλής της εξωτερικής της πολιτικής αγνοείται από τον Αμερικανό ομόλογό της;
Οι συμμετέχοντες στη σύνοδο κορυφής του Λονδίνου μοιάζουν όλο και περισσότερο με τους Ευρωπαίους μονάρχες του καλοκαιριού του 1914, που υπνοβατούν προς τον γκρεμό.
Πηγή: Middle East Eye
